Een van de grootste uitdagingen van vele blockchains is de schaalbaarheid m.a.w. snel en goedkoop transacties uitvoeren. Een lage schaalbaarheid verhindert dat het netwerk groeit en geeft ontwikkelaars reden om een andere blockchain te zoeken.
De Ethereum-blockchain bv. heeft al jaren een schaalbaarheidsprobleem. Verpletterd onder het gewicht van zijn eigen succes, sjokt het netwerk nu voort met ongeveer 15 transacties per seconde, terwijl een enkele transactie meer dan $ 20 kan kosten.
ZK-Rollups, of voluit zero knowledge rollups, kunnen een schaalbaarheidsoplossing bieden.
ZK-Rollups zijn een layer-2 schaaloplossing. Dit is een oplossing die niet is geïntegreerd in de onderliggende hoofdblockchain-architectuur, maar als een tweede laag erboven bestaat.
Met deze oplossing worden de fondsen vastgehouden door een slim contract in de hoofdblockchain (layer 1) terwijl de berekeningen en de opslag buiten de blockchain (off-chain) en/of op een tweede side-chain (layer 2) worden uitgevoerd. De rollups verlichten dus de druk op de hoofdblockchain door een deel van de verantwoordelijkheid voor het verwerken van een transactie te herverdelen naar een andere blockchain.
Zero-knowledge proofs zorgen voor de validiteit en geloofwaardigheid van deze zijketens. ZK proof vermindert de computerkracht en opslagcapaciteit nodig voor het valideren van het blok door de hoeveelheid gegevens die in een transactie worden bewaard, te verminderen. Er is namelijk geen kennis van de volledige gegevens nodig, een paar tussenchecks kunnen een heel block valideren.
In die zin kan je ze vergelijken met het Bitcoin lightning network
Men noemt het een “rollup” omdat de technologie transacties oprolt en in één blok past. Hierdoor wordt het netwerk bevrijd van opstoppingen, waardoor transacties sneller en goedkoper worden.